Amerika’daki günlük yaşantınızın huzurlu şekilde devam etmesi; ticari faaliyetlerinizin ise başarılı biçimde ilerlemesi için vergilendirmeye ilişkin bazı temel kavramların farkında olarak adım atmanız önemlidir.
1. Düzeltilmiş Brüt Gelir (Adjusted Gross Income – AGI)
Bir vergi mükellefinin, yıl boyunca elde ettiği maaş, faiz, temettü, emeklilik, sosyal güvenlik gelirleri ile varsa, sermayesi, işletmesi ve diğer kaynaklardan doğan kazancının veya zararının toplanmasıyla hesaplanır. Sözkonusu toplam gelirlerden belirli indirimlerin (“above-the-line deductions”) çıkarılması sonrası AGI elde edilir.
Kaynak: Internal Revenue Code Section 62(a)(1)
2. Vergi İndirimleri (Tax Deductions, “Above-the-line-deductions”)
Vergilendirilebilir gelirin hesaplanabilmesi için düzeltilmiş brüt gelirden çıkarılmasına Amerikan Gelir İdaresince izin verilen masraflardır. Örneğin, bir emlak satışından ötürü kaydedilen zararlar, belirli koşullar altında eğitim masrafları, nafaka masrafları, serbest meslek sahiplerinin yaptığı çeşitli masraflar (sağlık sigorta primleri, emeklilik planı ödemeleri, vb.). Toplam vergi borcunu azalttığı için vergi indirimlerinin özenle tespit edilmesi önemlidir.
Kaynak: Internal Revenue Code Section 62(a)(1)
3. Standart İndirimler (Standard Deductions)
Amerikan Gelir İdaresi tarafından önceden tespit edilmiş sabit bir tutardır. Vergilendirilebilir gelir hesaplanırken, düzeltilmiş brüt gelirden sorgusuz sualsiz çıkarılmasına izin verilir. Bu bağlamda, vergilendirilmiş gelir hesaplamasını basitleştirmesine rağmen, ayrıntılandırılmış indirim tutarının dikkate alınmaması halinde daha fazla vergi ödemenize neden olabilir.
4. Ayrıntılandırılmış İndirimler (Itemized Deductions)
Vergilendirilebilir gelir hesaplanırken düzeltilmiş brüt gelirden çıkarılmasına izin verilen belirli masraflardır. Vergi mükellefleri, vergilendirilebilir gelirini hesaplarken standart veya ayrıntılandırılmış indirimler arasından daha yüksek olanı kullanmayı tercih edebilirler. Özellikle daha yüksek gelir grubundaki mükellefler tercih etmektedir.
Aşağıdaki giderlerin veya masrafların oluşması halinde, vergilendirilebilir gelirinizi hesaplarken ayrıntılandırılmış indirim yöntemini tercih edebilirsiniz:
-
Belirli yardım kuruluşlarına yönelik büyük tutarlardaki bağış,
-
Konutunuz için yüksek düzeyde vergi veya konut kredisi faizi ödemesi,
-
Sigorta dışı tıbbi harcamalar,
-
Hırsızlık, yangın veya doğal bir afet neticesinde sigortalanmamış kayıplar.
5. Vergilendirilebilir Gelir (Taxable Income)
Yasal tüm indirimler ve muafiyetler dikkate alındıktan sonra hesaplanan, vergilendirme işlemi kapsamında toplam vergi borcunuzu hesaplamakta kullanılan nihai tutardır. Vergilendirilebilir gelir, ilgili gelir aralığına veya vergiye konu kişiye veya şirkete göre uygulanan vergi oranlarıyla çarpılarak vergi borcu tespit edilir. Türkiye mevzuatında “vergi matrahı” olarak isimlendirilebilir. Gerek bireyler gerek şirketler için vergilendirilebilir tutar / vergi matrahı, brüt gelirden daha az düzeydedir.
6. Vergi Kredisi (Tax Credits)
Vergi kredisi, vergi matrahından veya vergilendirilebilir gelirden doğrudan indirim yapılmasına olanak verir. Bu anlamda, vergi indirimlerinin (standart veya ayrıntılandırılmış) ödemeniz gereken vergi borcunuza etkisi dolaylı iken, vergi kredilerinin etkisi doğrudan olduğu için daha önemlidir. Size tahsis edilen vergi kredinizin tutarı 10 bin dolar ise, toplam vergi borcunuzu da doğrudan 10 bin dolar azaltabilirsiniz.
Vergi kredileri, sosyal ve ekonomik amaçlarla kullanılabilmektedir. Örneğin, çevrenin korunması amacı kapsamında evlerine güneş paneli montajı yaptıran kişilere, yatırım maliyeti tutarında vergi kredisi sağlanabilmektedir. Ailelerin çocuk evlat edinmelerini veya çocuklarının eğitimini teşvik etmek için sözkonusu çocukların bazı bakım ve eğitim masraflarına karşılık olarak ailelere vergi kredisi sağlanabilmektedir.
7. Vergi Muafiyeti (Tax Exemption)
Vergi muafiyetleri, birtakım gelirleri, karları ve hatta bazı kişileri vergi matrahından çıkarılmasını sağlar. Muafiyetler, vergi kredileri gibi vergi borcunuzu azaltabilir, hatta bazen tamamen sıfırlayabilir. Muafiyetler bireysel ve kurumsal olarak kategorilendirilebilir.
Bireysel kapsamda, kendinizin, eşinizin ve bakmakla yükümlü olduğunuz çocuklarınız, sizinle yaşayan akrabalarınız veya sizinle beraber yaşamasa dahi anne ve babanız için vergi muafiyetlerinden faydalanmak için beyanda bulunabilirsiniz.
Kurumsal anlamda ise, örneğin, Amerikan Vergi Mevzuatının 501 (c) bölümünde sayılan koşulları sağlayan ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, Amerikan Gelir İdaresi tarafından vergiden muaf statüde değerlendirilmektedir. Böylece, gönüllü bağışlarla gelir elde eden kuruluşlarla, bir ticari faaliyete istinaden gelir kazanan kuruluşlar veya firmalar vergilendirme bakımından ayrıştırılmaktadır.
Yerel ekonominin canlandırılması amacıyla, eyalet, bölge veya şehir yönetimleri düzeyinde bazı şirketlere de çeşitli vergi muafiyetleri sağlanabilmektedir.
8. Çifte Vergilendirme (Double Taxation)
Bireysel veya kurumsal gelirlerin iki kere vergilendirilmesidir. Örneğin, C-Corp anonim şirketler, öncelikle elde edilen kar üzerinden şirket düzeyinde bir kez vergilendirilir. Daha sonra, vergilendirilmiş aynı kar, hissedarlara dağıtılırken bireysel düzeyde temettü veya sermaye kazancı olarak bireysel düzeyde yeniden vergilendirilir.
Bir başka çifte vergilendirme örneği olarak veraset ve intikal vergisi uygulaması verilebilir. Bir kişinin ölümü sonrası miras kalan mal veya maddi birikimi üzerinden miras vergisi (estate tax) hesaplanırken, ilgili kişinin kendisine kalan mirası teslim alırken ise intikal vergisi ödemesi yapılır. (inheritance tax).
Ayrıca, ABD önemli ticaret ortağı olarak gördüğü ülkelerle (Türkiye dahil) çifte vergilendirmeyi önleme (ÇVÖ) anlaşmaları imzalamıştır. Bu anlaşmalar, anlaşmaya taraf olan bir ülkede yaşayan gerçek bir kişinin ya da aynı ülkede kayıtlı şirketin, anlaşmaya taraf diğer ülkede elde ettiği gelirler üzerinden ödeyeceği vergilerde indirim ve istisna getirmektedir.
Bkz.
-
Türkiye-ABD arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (İngilizce)
-
“U.S. Model Tax Treaty” (ABD çifte vergiyi önleme anlaşmalarını, bu model anlaşmayı temel alarak hazırlamaktadır.)
9. Geçişken Girişim (Pass-through Business)
Amerika’da bazı şirket tipleri (şahıs şirketi, ortaklık ve S-Corp), kurumlar vergisine, dolayısıyla çifte vergilendirmeye tabi değildir. Bu şirketlerde dağıtılan ticari karlar, şirket düzeyinde vergilendirilmeden, sadece bireysel düzeyde gelir vergisine tabi tutulur. Amerika’daki şirketlerin büyük çoğunluğu, vergilendirme bakımından geçişken niteliktedir.
10. İnternet Satış Vergisi (Internet Sales Tax)
Genellikle online şekilde yapılan uzaktan satışlara istinaden ödenen vergidir. ABD Yüksek Mahkemesi, 2018 yılındaki South Dakota v. Wayfair isimli davada, girişimcilerin e-ticaret kanalıyla satış yaptığı Eyalette fiziki bir varlığı (ofis, mağaza, depo vb.) bulunmasa dahi Eyaletlerin internet satış vergisi toplayabilmesini kararlaştırmıştır.
İnternet satış vergisi uygulayan Eyaletlerin çoğu, satış vergisi toplama sorumluluğunu EBay, Amazon, veya Etsy gibi Pazar yerlerine vermiştir (Pazar yeri kolaylaştırma rejimi). Bu sayede, Eyaletler, vergi mevzuatına uyum şartlarını kendi başına yerine getiremeyecek ölçüde küçük hacimli satıcıların da vergilerini ödemesini temin edebilmektedir. Satıcılar ise vergi toplama yükümlülüğünü Amazon benzeri büyük kurumsal şirketler üzerinden yerine getirebilmektedir.
Şirketimiz, Amerika’daki faaliyetleriniz hakkında size basit sorular yönelterek en doğru vergi uygulamalarından faydalanmanız ve ilgili vergi formlarının en doğru biçimde doldurulması için yardımcı olmayı hedeflemektedir.
Yasal Uyarı: İnternet sitemizde yer alan blog yazıları, hukuki mütalaa niteliğinde değildir. Bu sitede sunulan içeriğin kullanılmasından dolayı zarara uğranılması halinde şirketimiz sorumluluk kabul etmez.
İnternet sitemizdeki blog yazıları ve benzeri içeriklere ilişkin soru, görüş ve önerilerinizi almaktan memnuniyet duyarız.
Fotoğraf 📸 Nataliya Vaitkevich @pexels
